Với đặc thù địa bàn cư trú ở vùng sâu, vùng xa, điều kiện tự nhiên
khó khăn, điều kiện kinh tế kém phát triển, dân trí thấp, vì thế nhiều hủ tục
vẫn còn tồn tại trong vùng đồng bào dân tộc Mảng.
Những bản làng người Mảng ở Nậm Nhùn giờ đây đã đổi thay rất nhiều.
Dân tộc Mảng là một trong những dân tộc rất ít người ở tỉnh Lai Châu, riêng huyện
Nậm Nhùn có hơn 650 hộ người Mảng với hơn 3.100 nhân khẩu, chiếm 11% dân số của
huyện. Địa
bàn cư trú ở vùng sâu, vùng xa, điều kiện tự nhiên khó khăn, điều kiện kinh tế
kém phát triển, dân trí thấp, vì vậy
mà trước đây nhiều hủ tục vẫn còn tồn tại trong vùng đồng bào dân tộc Mảng. Tuy nhiên trong vài năm trở lại đây, việc thực hiện các chính sách hỗ trợ của Nhà nước cùng với sự vào
cuộc của cấp ủy, chính quyền địa phương đã góp phần thay đổi đời sống của đồng
bào dân tộc Mảng, loại bỏ được nhiều hủ tục lạc hậu, giúp bà con có điều kiện
phát triển kinh tế, xã hội.
Đồng bào dân tộc Mảng ở huyện Nậm Nhùn sinh sống tập trung ở 14 bản
thuộc 5 xã Nậm Ban, Nậm Pì, Hua Bum, Nậm Hàng và Trung Chải. Với điều kiện tự
nhiên khó khăn, vùng sâu, vùng xa, cuộc sống của đồng bào chủ yếu tự cung tự
cấp. Trước
đây, người Mảng ít được đi học nên không biết đến các kiến thức về khoa học.
Người ốm để ở nhà, nhờ thầy Mo đến cúng, không đưa đến các cơ sở y tế để điều
trị. Trẻ em sinh ra không được chăm sóc và không được đến trường học chữ. Các hủ tục lạc
hậu như kết hôn cận huyết thống, tảo hôn, người chết để lâu ngày, ép gả cưới...
thường xuyên xảy ra. Đặc biệt là tình trạng uống rượu triền miên trong đồng bào
dẫn đến sức khỏe suy yếu, không có sức lao động. Từ những thực tế đó, để các dân tộc đặc biệt khó khăn như dân tộc Mảng vươn lên phát triển, việc cần phải làm là xóa các
hủ tục lạc hậu, dùng thầy Mo cúng bái để chữa bệnh, tin theo các tà đạo lạ và
đẩy lùi các tệ nạn nhất là tệ nạn uống rượu triền miên và nghiện ma túy... Cùng
với đó là đẩy mạnh tuyên truyền để đồng bào dân bỏ những thói quen xấu như sử
dụng nhà vệ sinh, nhà tắm không hợp vệ sinh, chăn nuôi gia súc thả rông từ đó
từng bước vươn lên xóa đói, giảm nghèo.

Công tác tuyên truyền thường xuyên được triển khai đến đời sống của đồng bào Mảng.
Đặc
biệt thời gian gần đây, thực hiện
Nghị quyết số 15 về xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp
sống văn minh trong nhân dân các dân tộc tỉnh Lai Châu giai đoạn 2024-2030 huyện đã chỉ đạo các xã triển khai thực hiện công
tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong nhận diện, xác định
các hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu cần xóa bỏ để tập trung tuyên truyền,
vận động thực hiện xóa bỏ. Hướng dẫn cộng đồng dân cư xác định các hủ tục,
phong tục, tập quán lạc hậu đưa vào quy ước, hương ước thực hiện việc xóa bỏ.
Thực hiện nêu gương trong thực hiện Nghị quyết và nêu gương trong thực hiện nếp
sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội.
Những nét đẹp văn hóa truyền thống được bảo tồn và phát huy.
Cùng
với sự hỗ trợ từ các chính sách của Nhà nước và sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy,
chính quyền địa phương, đời sống vật chất, tinh thần cũng như trình độ dân trí,
nhận thức của đồng bào dân tộc Mảng ở Nậm Nhùn thời gian qua đã không ngừng được nâng
lên. Các giá trị văn hóa truyền thống được bảo tồn và các hủ tục lạc hậu cũng
đã dần được thay đổi phù hợp với sự phát triển của xã hội. Tuy nhiên để việc thực hiện theo Nghị quyết 15 đạt được hiệu quả bên cạnh sự vào cuộc của cấp
ủy chính quyền địa phương thì ý thức của người dân cũng là một yếu tố đóng vai
trò quan trọng.