Nhằm thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 15-NQ/TU, ngày
22/12/2023 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán
lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trong nhân dân các dân tộc tỉnh Lai Châu
giai đoạn 2024 - 2030, xã Trung Chải, huyện Nậm Nhùn đã triển khai nhiều giải
pháp đồng bộ, quyết liệt, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Qua
đó, từng bước nâng cao nhận thức của nhân dân trong xóa bỏ hủ tục, phong tục,
tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh.
Trung
Chải là xã vùng cao biên giới còn nhiều khó khăn của huyện Nậm Nhùn. Xã có 6
bản, 337 hộ dân với trên 1.700 nhân khẩu. Trên địa bàn xã có 2 dân tộc chính
sinh sống là Mảng, Mông, trong đó dân tộc Mảng là một trong những dân tộc ít
người đặc biệt khó khăn. Nhiều năm trước đây, trên địa bàn xã còn tồn tại một
số hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu như: tảo hôn, nuôi nhốt gia súc, gia cầm
gần nhà; tổ chức lễ cưới, lễ tang kéo dài… để lại nhiều hệ luỵ, kinh tế kém
phát triển, tỷ lệ hộ nghèo cao. Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Giàng A Khai -
Chủ tịch UBND xã Trung Chải cho biết: Để xoá bỏ các hủ tục, phong tục tập quán
lạc hậu, xã xây dựng kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 15-NQ/TU của BCH Đảng bộ
tỉnh sát với tình hình thực tiễn tại địa phương. Đẩy mạnh tuyên truyền Nghị
quyết số 15-NQ/TU và kế hoạch của xã đến cán bộ, đảng viên, công chức, viên
chức và các tầng lớp nhân dân. Xã còn cụ thể hóa, phát động các phong trào thi
đua về xoá bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh
phù hợp với thực tiễn địa phương; quan tâm xây dựng các mô hình, điển hình gắn
với biểu dương, khen thưởng, nhân rộng. Qua đó, nâng cao nhận thức, trách nhiệm
của các cấp ủy đảng, chính quyền, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội, cán
bộ, đảng viên, công chức, viên chức, nhân dân trong việc thực hiện Nghị quyết
số 15-NQ/TU; tiếp tục bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của
các dân tộc trên địa bàn.
Xã xác định mục tiêu, nhiệm vụ giai đoạn và hằng năm, gắn với
trách nhiệm của từng tập thể, cá nhân trong triển khai thực hiện. Đưa mục tiêu,
nhiệm vụ thực hiện xoá bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống
văn minh vào chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm. Tổ chức
Hội thi “Dân vận khéo” gắn với tuyên truyền xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán
lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh; tổ chức thực hiện hiệu quả nội dung quy ước
đề ra nhằm từng bước đẩy lùi, tiến tới xoá bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu,
các hoạt động mê tín dị đoan.
Công tác tuyên truyền
được thực hiện với đa dạng các hình thức như: đưa các nội dung xóa bỏ hủ tục,
phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh vào nội dung sinh hoạt
thường kỳ; đẩy mạnh các hoạt động thông tin, truyền thông, giáo dục chuyển đổi
hành vi về xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu trên các phương tiện
thông tin đại chúng, trang mạng xã hội, hệ thống loa truyền thanh; thông qua hội
nghị tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật; từng dòng họ xác định cụ thể những
phong tục, tập quán không còn phù hợp để tuyên truyền loại bỏ…
Xã lựa chọn những cán bộ, công chức, người có uy tín am hiểu
phong tục, tập quán, biết tiếng nói, chữ viết, nhiệt tình, tâm huyết, trách nhiệm
thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền, vận động nhân dân. Chỉ đạo làm tốt công tác
xây dựng, biên soạn các tài liệu tuyên truyền về hậu quả, hệ lụy của các hủ tục,
phong tục, tập quán lạc hậu và những tác động tiêu cực đến sự phát triển con
người, đời sống xã hội sát với địa phương; đưa nội dung giáo dục giới tính, tác
hại, hậu quả của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vào tuyên truyền, giáo dục
trong trường học. Nhờ đó, trên địa bàn xã không có tình trạng kết hôn cận huyết
thống, tình trạng tảo hôn giảm mạnh.
Nhân dân bản Nậm Nó 2, xã Trung Chải tập trung phát triển kinh tế.
Song song với đó, xã vận động các cặp vợ chồng tổ chức cưới,
hỏi với nghi thức đơn giản, vui tươi, tiết kiệm, đúng Luật Hôn nhân và Gia đình;
xóa bỏ hủ tục trong việc tang, khuyến khích thực hiện hình thức hoả táng, đưa
vào khu vực nghĩa trang theo quy định. Thay đổi các tập quán lạc hậu trong đời
sống sinh hoạt, lao động sản xuất, giữ gìn vệ sinh môi trường, xây dựng chuồng
trại chăn nuôi xa nhà ở, không thả rông gia súc; tích cực tham gia xây dựng
nông thôn mới, giảm nghèo bền vững. Xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi vi
phạm, đưa nội dung chấp hành tốt các quy định về thực hiện nếp sống văn minh
trong việc cưới, việc tang, lễ hội vào tiêu chí bình xét các danh hiệu văn hóa.
Ông Lò A
Tiến, Trưởng bản Nậm Nó 2, xã Trung Chải chia sẻ:
Tôi tích cực tuyên truyền tới bà con về hậu quả, hệ lụy của các hủ tục, phong tục,
tập quán lạc hậu; tác hại, hậu quả của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Đồng
thời, vận động nhân dân tổ chức lễ cưới, lễ tang đơn giản, tiết kiệm. Cùng với
đó, vận động bà con dọn vệ sinh đường nội bản sạch sẽ, xây chuồng trại xa nhà ở,
tích cực lao động sản xuất, phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất,
tinh thần, góp phần xây dựng nếp sống văn minh”.
Với sự lãnh, chỉ đạo
quyết liệt, những giải pháp đồng bộ, cùng với sự đồng thuận cao của nhân dân,
tin rằng xã Trung Chải sẽ thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 15-NQ/TU về xóa bỏ
hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trên địa bàn.