Để nâng cao chất lượng hoạt động, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng ở các tổ chức cơ sở Đảng, huyện biên giới Nậm Nhùn đã và đang nỗ lực thực hiện chủ trương nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn, bản, tổ trưởng khu dân cư. Thực tế đã minh chứng, việc nhất thể hóa đã góp phần tinh gọn cơ cấu bộ máy, tạo sự thống nhất, đồng thuận từ việc ban hành chủ trương đến tổ chức thực hiện.

          Với những ai đã từng có lần đến thăm bản Táng Ngá, xã Nậm Chà vào thời điểm cách đây chừng 10 năm trước thì giờ đây quay trở lại sẽ không khỏi bất ngờ bởi sự đổi thay ở bản nhỏ với 100% đồng bào dân tộc Cống nơi thượng nguồn sông Đà ấy. Thay cho con đường đất và những căn nhà mái tranh vách nứa là con đường bê tông rộng đẹp, những nếp nhà kiên cố, mái tôn đỏ thắm. Điểm xuyết vaò những đổi thay ấy còn là màu xanh mướt của cây quế được phủ kín trên các đám nương trước đây vốn là chỗ của những cây ngô, cây sắn. Ngắm nhìn màu xanh ấy mới thấy được sự thấy được nơi đây đã thay đổi đến nhường nào, thay đổi từ trong cách nghĩ, cách làm của những người nông dân chân chất. Mảnh đất ấy giờ đây được xem là nơi ươm trồng và thăng hoa những ước mơ làm giàu, bởi chẳng ai trong họ có thể nghĩ được là có ngày họ biến những đồi núi hoang sơ thành những đồi quế xanh tốt như bây giờ.

          Nhắc đến người tiên phong mở lối ở nơi này không thể không nhắc đến Bí thư chi bộ, Trưởng bản Lý Văn Chém, người mà cộng đồng dân tộc Cống ở Táng Ngá ai cũng tin và biết ơn. Chính sự nhanh nhạy trong tư duy, trách nhiệm, mạnh dạn trong cách làm đồng chí đã là người tiên phong cùng bà con tìm được con đường ấm no trên chính mảnh đất quê hương mình.

Bí thư Chi bộ, Trưởng bản Lý Văn Chém (áo trắng bên phải) người tiên phong mở lối thoát nghèo cho bà con bản Táng Ngá.

          Nhớ lại trước đây cuộc sống của 104 hộ dân trong bản còn nhiều khó khăn, kinh tế chủ yếu là trồng trọt chăn nuôi kém hiệu quả, tỷ lệ hộ nghèo cao, kinh tế người dân chủ yếu là tự cung tự cấp, cơ sở hạ tầng chưa được đầu tư đồng bộ, con đường vào bản còn lầy lội nên rất khó khăn cho việc đi lại giao thương hàng hóa. Nhưng những câu chuyện ấy đã thay đổi kể từ khi có Đề án “Phát triển kinh tế - xã hội vùng các dân tộc: Mảng, La Hủ, Cống, Cờ Lao”, các chương trình hỗ trợ bảo tồn các giá trị văn hóa và sự vào cuộc của các cấp chính quyền địa phương, đặc biệt là vai trò của đồng chí Bí thư chi bộ kiêm Trưởng bản Lý Văn Chém trong công tác tuyên truyền, vận động người dân phát triển kinh tế, xây dựng cuộc sống mới. Với bản Táng Ngá, khi Nghị quyết số 08 của HĐND tỉnh Lai Châu được ban hành quy định chính sách về phát triển rừng bền vững giai đoạn 2021 – 2025. Với vai trò là Bí thư, kiêm Trưởng bản đồng chí đã mạnh dạn tiên phong đi đầu trong việc đăng ký và vận động người dân chuyển đổi các diện tích kém hiệu quả sang trồng cây quế. Hiện nay bản đã có khoảng gần 40 ha đang cho thu hoạch. Những nương sắn, nương ngô bạc màu kém hiệu quả do thiếu nước trước kia hiện nay đã được thay thế bởi màu xanh của quế, màu của no ấm. Điều đó đã chứng minh cho các chính sách hỗ trợ của Đảng và Nhà nước, các chương trình, dự án của tỉnh đã và đang phát huy hiệu quả mạnh mẽ ở mảnh đất này. Bên cạnh đó còn thể hiện vai trò tiên phong, trách nhiệm của một người đứng đầu như đồng chí Lý Văn Chém. Đưa chúng tôi đi thăm một vòng bản nhỏ bình yên giữa đại ngàn, đồng chí vui mừng chia sẻ: Việc kiêm nhiệm cả 2 chức danh giúp tôi sâu sát hơn với thực tế, nắm chắc tình hình tư tưởng và việc chấp hành chính sách, pháp luật của cán bộ, đảng viên và bà con nhân dân trong bản. Từ đó việc ban hành và triển khai thực hiện các nghị quyết về phát triển kinh tế-xã hội được triển khai kịp thời và được bà con ủng hộ.

Những đổi thay của bản Táng Ngá giữa màu xanh của đại ngàn.

          Cũng giống như đồng chí Lý Văn Chém, đồng chí Mào Văn Siêng, Bí thư Chi bộ, Tổ trưởng Tổ dân phố Nậm Nhùn, thị trấn Nậm Nhùn đến nay đã kiêm nhiệm vai trò “1 vai 2 gánh” được gần 10 năm. Năm 2017 Đồng chí là người đầu tiên được Đảng bộ thị trấn lựa chọn và được đảng viên, Nhân dân trong Tổ dân phố Nậm Nhùn tín nhiệm bầu giữ chức bí thư chi bộ kiêm tổ trưởng tổ dân phố. Với bản thân đồng chí Mào Văn Siêng, trong suốt thời gian công tác dù ở cương vị nào, đồng chí vẫn luôn gương mẫu, hoàn thành tốt nhiệm vụ được Đảng bộ và bà con nhân dân tin tưởng giao phó. Đặc biệt, đồng chí đã dành nhiều tâm huyết và có cách làm hay trong vận động Nhân dân tích cực góp sức cùng nhau xây dựng tổ dân phố Nậm Nhùn trở thành tổ dân phố văn hóa theo Đề án và dự thảo Nghị quyết của huyện ủy về xây dựng Tổ Dân phố Văn hóa Nậm Nhùn gắn với du lịch nông thôn.

          Có thể thấy, “Nói đi đôi với làm” là phương châm xuyên suốt trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của đồng chí Mào Văn Siêng. Gần 10 năm gắn bó với vai trò Bí thư chi bộ kiêm Tổ Trưởng tổ dân phố, mặc dù thời điểm ban đầu gặp không ít những khó khăn thách thức và vất vả gian lao, song bằng sự nhiệt huyết, bằng tình cảm, trách nhiệm của mình, đồng chí đã phát huy hết khả năng của mình, một lòng phục vụ nhân dân. Khi nói về những đóng góp của bản thân, đồng chí Mào Văn Siêng chia sẻ: Cùng một lúc thực hiện hai nhiệm vụ, trách nhiệm cũng tăng lên, bản thân tôi phải luôn nỗ lực, trách nhiệm, dành nhiều thời gian cho công việc, lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của đảng viên và Nhân dân. Không chỉ tuyên truyền, vận động người dân tích cực trong phát triển kinh tế mà còn phải quan tâm đến phát huy những nét đẹp văn hóa của dân tộc mình.

Đồng chí Mào Văn Siêng, Bí thư Chi bộ, Tổ trưởng Tổ dân phố Nậm Nhùn luôn khẳng định vai trò là người tiên phong.

          Hiện nay, trên địa bàn Thị trấn Nậm Nhùn có 4/5 đồng chí đang giữ cương vị hai vai là bí thư chi bộ, kiêm tổ trưởng tổ dân phố. Với phương châm “Đảng viên đi trước, làng nước theo sau”, những năm qua đội ngũ bí thư chi bộ, tổ trưởng tổ dân phố luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, gương mẫu nói đi đôi với làm, có nhiều cách làm hay, sáng tạo vận động Nhân dân tích cực chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân, huy động sức dân trong xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Họ cũng là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân; là hạt nhân đoàn kết trong cộng đồng dân cư, tuyên truyền viên, hòa giải viên giỏi ở cơ sở, giúp vun đắp tình làng, nghĩa xóm, khơi dậy truyền thống tương thân, tương ái “tối lửa tắt đèn có nhau” ở thôn, xóm, bản, làng, khu dân cư... Ghi nhận về hiệu quả khi thực hiện chủ trương nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ kiêm tổ trưởng tổ dân phố tại địa phương, đồng chí Lò Văn Đạt – Phó Bí thư Đảng ủy Thị trấn Nậm Nhùn cho biết: Mô hình nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn, bản, tổ dân phố được triển khai thực hiện thời gian qua đã tạo được sự thống nhất trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của các cấp ủy Đảng, chính quyền từ huyện đến cơ sở. Hiệu quả hoạt động của đội ngũ bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn luôn nhận được sự tin tưởng, ủng hộ của đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân, được cấp ủy, chính quyền địa phương đánh giá cao…

          Có thể thấy, ở những vùng biên giới đặc biệt khó khăn như huyện Nậm Nhùn, việc phát huy vai trò, trách nhiệm của bí thư chi bộ kiêm trưởng bản, tổ trưởng dân phố đã giúp uy tín và sức mạnh của chi bộ tăng lên rất nhiều. Từ tạo niềm tin, sự đồng thuận của bà con nhân dân, các phong trào ở thôn, bản, tổ dân phố đi lên, cuộc vận động “Làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm của đồng bào DTTS, làm cho đồng bào DTTS vươn lên thoát nghèo bền vững” đã mang lại những hiệu quả tích cực. Đời sống nhân dân ấm no, những hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu dần được loại bỏ.

Huyện Nậm Nhùn tổ chức Hội thi Bí thư Chi bộ giỏi lần thứ 1 năm 2023.

         Những năm qua, công tác triển khai, thực hiện Nghị quyết số 18, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả tại huyện biên giới Nậm Nhùn đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Huyện đã chủ động triển khai thực hiện kiêm nhiệm các chức danh ở nhiều vị trí theo tinh thần Nghị quyết số 18 và Kết luận số 34, ngày 07/8/2018 của Bộ Chính trị, trong đó, đã thực hiện tốt chủ trương bí thư chi bộ đồng thời là trưởng bản, tổ dân phố. Năm 2018 toàn huyện có 15/76 (chiếm 19,7%) bản, tổ dân phố thực hiện bí thư chi bộ kiêm trưởng bản, đến nay, toàn huyện có 26/69 (chiếm 37,7%) vượt hơn 7% so với kế hoạch số 123, ngày 31/7/2018 của Ban Thường vụ Huyện ủy. Đồng thời với đó huyện đã ban hành kế hoạch, thường xuyên chỉ đạo các cơ quan chuyên môn hướng dẫn, đôn đốc các xã, thị trấn bám sát chỉ tiêu, kế hoạch được giao, phấn đấu đến năm 2025 có 40% bí thư chi bộ đồng thời là trưởng bản, tổ dân phố hoặc trưởng ban công tác mặt trận. Dự kiến, đến đại hội các chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở nhiệm kỳ 2025-2027, thực hiện đạt và vượt 40% bí thư chi bộ đồng thời là trưởng bản, tổ dân phố hoặc trưởng ban công tác mặt trận.

Hệ thống chính trị cơ sở trên địa bàn huyện biên giới Nậm Nhùn ngày càng được củng cố, hoạt động hiệu lực hiệu quả.

Tuy nhiên có một thực tế, cũng có thể coi đó là một bất cập mà không chỉ riêng gì huyện biên giới Nậm Nhùn đang gặp phải đó là, việc triển khai nhất thể hóa chức danh bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn, bản, tổ dân phố ở nhiều chi bộ gặp không ít khó khăn trong xây dựng phương án bố trí sắp xếp nhân sự. Chia sẻ về những khó khăn này đồng chí Nguyễn Văn Giáp, Bí thư Đảng ủy xã Nậm Hàng cho biết: Một số trưởng bản hiện tại chưa đạt đủ các tiêu chuẩn về trình độ văn hóa, chính trị hoặc do vi phạm các chính sách như dân số và kế hoạch hóa gia đình, một số trưởng bản còn vi phạm về độ tuổi kết hôn dẫn đến khó khăn trong việc kết nạp Đảng. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ thực hiện nhất thể hóa 2 chức danh trên địa bàn xã. 

          Nậm Nhùn là huyện biên giới với 3 xã tiếp giáp với Trung Quốc, huyện có trên 95% dân số là đồng bào DTTS, trong đó huyện có 2 dân tộc thuộc nhóm dân tộc rất ít người nhất nằm trong đề án bảo tồn là đồng bào dân tộc Mảng và dân tộc Cống, những con số cho thấy “sứ mệnh" nặng nề, thiêng liêng mà mỗi chi bộ trên toàn Đảng bộ phải đảm trách. Với những hạt nhân tích cực là những “cánh tay” nồi dài của Đảng, chi bộ đã lãnh đạo quần chúng nhân dân đồng lòng vượt qua mọi khó khăn để ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Tuy nhiên các xã trên địa bàn huyện đa số đều là khu vực đặc thù nhất, trọng yếu nhất và còn nhiều khó khăn, nhiều xã là “lõi nghèo của cả nước". Đói nghèo, thiếu việc làm, tệ nạn xã hội, hủ tục... vẫn đang là những thách thức lớn. Một bộ phận đồng bào DTTS đang cần được hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt. Một số chính sách dân tộc đã ban hành nhưng chưa bố trí đủ nguồn lực để thực hiện, chưa đạt được mục tiêu đề ra... Đó là những trăn trở, day dứt nhưng nằm ngoài khả năng của các chi bộ nơi miền biên viễn này. Bởi vậy để giải được bài toán này chính là một phần nâng cao sức mạnh cho các chi bộ ở những vùng đặc thù trên địa bàn huyện. Từ những câu chuyện chúng tôi ghi nhận ở một số chi bộ, đồng chí Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Lù Văn Quân khẳng định: Việc hợp nhất vai trò bí thư chi bộ và trưởng bản đã giúp giảm số lượng cán bộ không chuyên trách cấp xã, tạo điều kiện cho bộ máy tổ chức hoạt động hiệu quả hơn, tránh sự chồng chéo trong quản lý và điều hành, tăng cường sự đoàn kết, thống nhất trong giải quyết các vấn đề phát sinh, nâng cao hiệu quả trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ chính trị ở cơ sở. Sự phối hợp lãnh đạo, chỉ đạo giữa đảng và chính quyền ở cấp bản, tổ dân phố trở nên thống nhất, nhịp nhàng, các chỉ thị, nghị quyết của Đảng được triển khai một cách nhanh chóng, hiệu quả, khắc phục được tình trạng đùn đẩy trách nhiệm, tạo sự đồng thuận cao trong thực hiện nhiệm vụ...

          Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Chi bộ là gốc rễ của Đảng ở trong quần chúng. Chi bộ tốt thì mọi chính sách của Đảng đều được thi hành tốt, mọi công việc đều tiến bộ không ngừng”. Xác định tầm quan trọng của chi bộ, góp phần thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, đưa chỉ thị, nghị quyết, các chính sách vào cuộc sống, thời gian qua, huyện Nậm Nhùn đã quan tâm củng cố chi bộ, sắp xếp tinh gọn bộ máy, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ. Từ đó, nâng cao vai trò, năng lực lãnh đạo của các chi bộ thôn, bản, tổ dân phố, củng cố nền móng vững chắc của Đảng. Với huyện biên giới Nậm Nhùn, những kết quả bước đầu việc nhất thể hóa chức danh Bí thư chi bộ kiêm trưởng bản, tổ dân phố là minh chứng cho sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, sự đoàn kết, thống nhất của các tầng lớp nhân dân trong huyện với mục tiêu xây dựng bộ máy cơ sở hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Điều này cũng khẳng định nỗ lực của huyện trong việc nâng cao năng lực, sức chiến đấu của Đảng, xây dựng hệ thống chính trị cơ sở hoạt động hiệu lực, hiệu quả, hết lòng vì nhân dân phục vụ. Đặc biệt trong đó là khẳng định vai trò, trách nhiệm của những người “1 vai 2 gánh”.