Huyện biên giới Nậm Nhùn có dân số khoảng 29 nghìn người với 10 xã, 1 thị trấn. Từ khi chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM) được triển khai trên địa bàn vào năm 2013, vai trò chủ thể của người dân được phát huy. Bà con được tham gia xây dựng kế hoạch, chương trình và tổ chức thực hiện việc xây dựng NTM ở địa phương mình. Nhà nước, chính quyền địa phương đóng vai trò hỗ trợ, thúc đẩy, định hướng, dẫn dắt.

Để xây dựng NTM bền vững, huyện quan tâm đến việc huy động các nguồn lực trong nhân dân. Đó không chỉ là tiền của, công sức, đất đai mà còn là trí tuệ của cả cộng đồng. 10 năm qua, toàn huyện huy động được trên 10 nghìn ngày công, trên 20ha đất và nhiều nguồn lực khác trong nhân dân để thực hiện xây dựng NTM. Đây là nguồn lực quý để địa phương đạt được những kết quả quan trọng trong xây dựng NTM. Tới thời điểm hiện tại, trên địa bàn huyện đạt bình quân 11,5 tiêu chí NTM/xã, trong đó, 3 xã đạt chuẩn NTM: Lê Lợi, Pú Đao và Mường Mô. Hiện còn 6 xã đạt dưới 10 tiêu chí NTM gồm: xã Nậm Manh đạt 8 tiêu chí; xã Nậm Chà đạt 8 tiêu chí; xã Nậm Ban đạt 6 tiêu chí, xã Trung Chải đạt 9 tiêu chí, xã Nậm Pì đạt 5 tiêu chí, xã Hua Bum đạt 8 tiêu chí.

Người dân tích cực thực hiện tiêu chí số 17 về môi trường.

Để tiếp tục phát huy vai trò chủ thể của người dân trong tham gia xây dựng NTM, thời gian tới, huyện Nậm Nhùn đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, tập hợp và đoàn kết quần chúng nhân dân. Nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận, quyết tâm trong cộng đồng trong quá trình triển khai thực hiện. Đảm bảo quyền được thụ hưởng những thành quả trong xây dựng NTM. Khi người dân được thỏa mãn các lợi ích chính đáng, sẽ tạo thành động lực mạnh mẽ thúc đẩy mọi người hăng hái cống hiến, đóng góp nhiều hơn vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Có mặt tại Nậm Hàng, một trong những xã điển hình trong huy động, phát huy vai trò chủ thể của người dân trong tham gia xây dựng NTM, chúng tôi có dịp trao đổi với ông Lò Văn Ngoan ở bản Nậm Cầy và được biết, từ khi xã triển khai chương trình xây dựng NTM, diện mạo nông thôn nơi đây thay đổi hoàn toàn. Bản thân ông Ngoan ý thức được rằng, xây dựng NTM sẽ góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho chính gia đình mình. Do đó, thời gian qua, gia đình tích cực đóng góp tiền của và công sức để tham gia cùng chính quyền địa phương xây dựng NTM như: làm đường nội đồng, đường ra khu sản xuất, vệ sinh bản hằng tuần, chăn nuôi gia súc, gia cầm có chuồng trại riêng cách xa khu vực nhà ở… Mỗi người dân đều ý thức xây dựng NTM thì nhất định Nậm Hàng sẽ đạt được mục tiêu “về đích” NTM vào năm 2025.

Mô hình trồng bí xanh tại xã Nậm Manh đang phát huy hiệu quả cao.

Tại xã Nậm Manh, một trong những xã khó khăn nhất của huyện Nậm Nhùn, những năm qua, việc huy động sức dân làm đường giao thông nội bản, liên bản, trường học, nhà văn hóa lên đến hơn 2 tỷ đồng. Để phát triển kinh tế, người dân chủ động phát triển các mô hình: trồng bí xanh, chăn nuôi đại gia súc, trồng quế, cây ăn quả…

Ông La Văn Cương - Phó Chủ tịch UBND xã Nậm Manh cho biết: “Điều quan trọng nhất trong xây dựng NTM ở xã là làm cho bà con hiểu xây dựng NTM là cho chính người dân. Hiện nay, xã đã đạt được 8/19 tiêu chí, trong đó có nhiều tiêu chí quan trọng như: đường giao thông, nhà văn hóa, trường học, xã đã hoàn thiện. Người dân không trông chờ, ỷ lại vào hỗ trợ của Nhà nước. Để hoàn thành các tiêu chí phải nhờ vào sự tham gia, đóng góp của chính người dân, phát huy nội lực trong dân ắt sẽ thành công”.

Bên cạnh đó, vai trò chủ thể của người dân còn được thể hiện qua việc phát huy quyền làm chủ qua phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Quy chế dân chủ ở cơ sở được thực hiện nghiêm túc, người dân có quyền được biết, tiếp thu, được thông tin về các quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng NTM. Đồng thời, tham gia thảo luận, bàn bạc và quyết định hoặc gián tiếp quyết định thực hiện các đề án, kế hoạch, quy hoạch gắn với quá trình xây dựng NTM tại địa phương. Cùng với đó, quyền làm chủ của Nhân dân trong kiểm tra, giám sát việc thực hiện các nội dung, nhiệm vụ và tiêu chí xây dựng NTM thể hiện ngày càng rõ nét.
Từ nay đến hết nhiệm kỳ, huyện Nậm Nhùn đặt mục tiêu phấn đấu: có thêm 1 xã đạt chuẩn NTM; không còn xã dưới 15 tiêu chí; thu nhập bình quân đạt 39 triệu đồng/người/năm; thu ngân sách trên địa bàn đạt 45 tỷ đồng; mức giảm bình quân hộ nghèo đạt 2% trở lên. Trên cơ sở kế thừa và phát huy những thành tựu trong xây dựng NTM, cả hệ thống chính trị huyện Nậm Nhùn tiếp tục thể hiện quyết tâm cao trong thực hiện các mục tiêu. Đồng thời, tích cực huy động mọi nguồn lực, phát huy sức mạnh đại đoàn kết, nhất là khẳng định vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng NTM”.