Trong bài viết, Bác nêu những gương oanh liệt trong bảo vệ Tổ quốc, chống giặc ngoại xâm của dân tộc và nhấn mạnh: Con Rồng cháu Tiên, từ người già, trẻ nhỏ cho đến phụ nữ, đều không bị khuất phục trước thế lực cường quyền, để tiếng thơm muôn đời trong gây dựng đất nước, gìn giữ nòi giống, xây dựng xã hội mạnh giàu. Những tấm gương sáng như Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn 3 lần buộc vó ngựa Nguyên Mông phải dừng bước ở Đại Việt hay Thái úy Lý Thường Kiệt tuy đã ngoài 70 tuổi vẫn đánh đông dẹp bắc, đuổi giặc cứu dân. Phụ nữ thì có Hai Bà Trưng, Bà Triệu nổi dậy khôi phục giang sơn. Những vị anh hùng ấy vì nước, vì dân mà làm nên sự nghiệp, để nước ta được độc lập, tự do. Bác kết luận: Sử ta dạy cho ta bài học này: Lúc nào dân ta đoàn kết muôn người như một thì nước ta độc lập, tự do. Trái lại lúc nào dân ta không đoàn kết thì bị nước ngoài xâm lấn.

     Bài viết của Bác cách đây đúng 80 năm vẫn còn nguyên giá trị. Soi rọi vào đó cùng những bài học trong thế kỷ 20 và thực tế giảng dạy lịch sử trong những năm gần đây, chúng ta càng thấy cần phải đặt lịch sử vào vai trò nền tảng cho phát triển đất nước, càng phải thấy sự cấp thiết phải khuyến khích người dân hiểu rõ và nắm chắc lịch sử nước mình. Có như vậy các thế hệ tương lai mới không mất đi bản sắc 4.000 năm dựng nước và giữ nước. Xây dựng đất nước mạnh giàu trên nền tảng bền vững văn hóa và lịch sử dân tộc cũng là “cùng nhau giữ lấy nước”.