Quần thể Đền thờ vua Lê Thái Tổ và bia vua Lê Thái Tổ nằm cách trung tâm Thành phố Lai Châu 110km về phía Tây Nam, thuộc địa phận hành chính của xã Lê Lợi và xã Pú Đao, huyện Nậm Nhùn đang dần trở thành điểm đến du lịch tâm linh thu hút du khách. Đền thờ được dựng lên để tưởng nhớ công lao của vị anh hùng dân tộc Lê Lợi, người đã có công dẹp loạn vùng Tây bắc.
Cách trung tâm huyện
Nậm Nhùn gần 20km hướng đường ra TP. Lai Châu có ngôi đền thờ vua Lê Thái Tổ
đang là điểm đến thu hút khá nhiều du khách khi đến mảnh đất này. Đặc biệt, từ
hồi tháng 3-2018, khối đá lớn có bút tích của vua Lê Thái Tổ được cắt từ vách
núi bên bờ sông Đà đặt tại đền thờ được công nhận là Bảo vật Quốc gia càng thu
hút nhiều người muốn tới đây chiêm ngưỡng.
Lễ hội đền thờ Vua Lê Thái Tổ được huyện Nậm Nhùn tổ chức hàng năm.
Ngôi đền tọa lạc trên
vị trí đắc địa, cao ráo, có thể phóng tầm mắt 4 phía, mặt chính hướng về phía
Nam. Bước theo những bậc thang dẫn lên đền, hình ảnh đầu tiên ập vào mỗi du
khách là khối đá lớn, phía dưới có tấm biển khắc đá, đề: Bảo vật Quốc gia bia
vua Lê Thái Tổ, “Niên đại: Năm 1431”. Bên phải của bia là tấm bảng đá in bản
dịch nghĩa và dịch thơ.
Ông Lò Văn Bởi, Ban
quản lý Đền thờ vua Lê Thái Tổ, cho biết, văn bia được viết bằng chữ Hán gồm
132 chữ, tạc trong khuôn khổ hình chữ nhật có kích thước 1,2m x 0,8m. Tháng
Chạp năm Tân Hợi - 1431 vua Lê Thái Tổ đã cho tạc khắc vào vách đá Pú Huổi Chỏ
bên bờ Bắc sông Đà để lưu lại cho muôn đời sau, sử cũ gọi là “Bia Cổ hoài lai”.
Năm 2005 nhà máy thủy điện Sơn La – Lai Châu khởi công, do vậy phần bút tích
văn bia của vua Lê Thái Tổ đã được di dời ra khỏi vách đá Pú Huổi Chỏ thành một
khối đá lớn có kích thước dài 2,62 m, rộng 1,13 m, cao 1,85 m, trọng lượng trên
15 tấn. Bút tích sau khi được khoan cắt ra khỏi vách đá Pú Huổi Chỏ, năm 2012
Bia Lê Lợi đã được di dời đến khuôn viên đền thờ vua Lê Thái Tổ cách vị trí cũ
500 m. Di tích bia Lê Lợi thuộc xã Lê Lợi và xã Pú Đao, huyện Nậm Nhùn,
tỉnh Lai Châu đã được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia theo Quyết
định 10/VH-QĐ, ngày 2 -9 -1981, thuộc danh mục số 185 của Bộ Văn hóa về xếp
hạng di tích cấp Quốc gia bia Lê Thái Tổ và đến năm 2016 chính thức được
công nhận là một trong những bảo vật vô giá của quốc gia. Ngày 5-3-2018, UBND
huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu tổ chức Lễ công bố quyết định công nhận Bảo vật
Quốc gia bia Lê Thái Tổ và đón Bằng xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia đối với
địa điểm lưu niệm này.
Lễ rước kiệu đi từ vị trí cũ của bảo vật tại Đền Trình về Đền thờ Vua Lê Thái Tổ tại Đền chính.
Theo lời kể của ông Lò
Văn Bởi, sau quá trình nghiên cứu, các nhà khoa học, lịch sử, văn hoá đều có
đồng quan điểm, khẳng định bia Lê Thái Tổ (xã Lê Lợi, huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai
Châu) là hiện vật gốc độc bản, hoàn toàn không trùng lặp với các văn bia đã
được phát hiện ở nước ta từ trước tới nay. Văn bia vừa mang giá trị to lớn về
lịch sử nhưng cũng là một kiệt tác văn hóa của vua Lê Thái Tổ ở nơi xa nhất của
Tổ quốc. Trong đó có 3 câu thơ: “Núi sông ta vào một bản đồ/ Khắc trên đá núi
bài thơ/Miền Tây nước Việt muôn thu vững vàng”... đã giúp chúng ta hiểu thêm
công lao của vua Lê Thái Tổ về tư tưởng, khẳng định ý chí quyết tâm giữ vững
biên cương, giữ vững độc lập dân tộc, thống nhất đất nước của người anh hùng
đất Lam Sơn. Phiên âm và bản dịch của bài thơ do nhà thơ Trần Lê Văn dịch,
PGS, TS Nguyễn Tá Nhí (Viện Hán - Nôm) sưu tầm bổ sung.
Được biết, bia Lê Thái
Tổ đã được làm thành 3 phiên bản: Một bản được tỉnh Lai Châu đặt tại Đền thờ Lê
Lợi; một bản tặng di tích Tượng đài Lê Thái Tổ tại Hà Nội và một bản tặng tỉnh
Thanh Hóa, đặt long trọng trong khuôn viên Ban Quản lý Khu di tích lịch sử Lam
Kinh, huyện Thọ Xuân.